Τα «σκουπίδια» του Χατζηδάκη και όσα δεν γνωρίζετε τι κρύβεται μέσα και πίσω από αυτά

 

Όταν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Χατζηδάκης ανακοίνωνε μεγαλεπήβολα σχέδια για την σύγχρονη διαχείριση απορριμμάτων και ενεργειακή αξιοποίηση υπολειμμάτων, δηλαδή την καύση σκουπιδιών, ως "βιώσιμη" παραγωγή ενέργειας, λογάριαζε μάλλον χωρίς τον ξενοδόχο

Η κυβέρνηση όχι μόνο κωφεύει στις απεγνωσμένες φωνές των Βολιωτών για τις διοξίνες που αναπνέουν λόγω της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ, αλλά ονομάζει και την μέθοδο «μόδα»: «Για εμάς η κυκλική οικονομία δεν είναι απλά ένα σύνθημα που το χρησιμοποιούμε γιατί είναι της μόδας. Αντιθέτως, δείχνουμε στην πράξη ότι τη θεωρούμε μια προσέγγιση που είναι κλειδί για τη βιώσιμη ανάπτυξη στη χώρα μας». Και μάλιστα τάζει ότι θα μετατρέψει τα σκουπίδια σε... χρήματα!

Ωστόσο ούτε άνθρακες αποδεικνύεται ο θησαυρός, καθώς η ΕΕ καλεί το ελληνικό δημόσιο να δώσει επαρκείς εξηγήσεις σε ένα χρονικό διάστημα δύο μηνών για το έργο της διαχείρισης απορριμμάτων για την ΣΔΙΤ στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Συγκεκριμένα στις 14 σελίδες της επιστολής τίθεται μια σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με:

1. Το κόστος της επένδυσης. Σημειώνεται χαρακτηριστικά ότι στο έργο έχει υπολογιστεί κόστος 737€/τόνο, όταν αντίστοιχα έργα στην Κροατία και τη Βουλγαρία είχαν κόστος μόνο 323-343€/τόνο.
2. Την, ασαφώς αναφερόμενη, παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από βιοαέριο. Το κόστος κατασκευής και λειτουργίας δεν έχει συμπεριληφθεί στην πρόταση.
3. Τις, επίσης, ασάφειες σχετικά με τις "μεταβατικές μονάδες διαχείρισης". τι περιλαμβάνουν και αν αποτελούν μέρος του κόστους του έργου.



Στόχος είναι να κλείσουν και οι 14 χωματερές στα νησιά του νοτίου Αιγαίου έως το 2022, τόνισε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, κατά τη νέα επίσκεψή του στη Σαντορίνη. «Στόχος μας είναι αυτό να συμβεί σε όλη τη χώρα», υπογράμμισε, επισημαίνοντας την ανάγκη «να κατασκευαστούν σύγχρονες μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα» 

4. Την απροσδιοριστία του κόστους λειτουργίας και συντήρησης για τα διάφορα επενδυτικά στοιχεία του έργου.

 

Γιατί έτσι μάθαμε στην Ελλάδα να αντιγράφουμε τις «μόδες»: Τα σκουπίδια να γίνουν χρήματα πάλι για τους λίγους επενδυτές και το κράτος να καλύπτει το κόστος, και την χασούρα οι πολίτες.

Όπως αναφέρει και ο βουλευτής Κρίτων Αρσένης σε άρθρο του, αφενός στη Σουηδία το μοντέλο έχει αποτύχει, λόγω της ολοκληρωμένης ανακύκλωσης, και  δεν υπάρχει δυνατότητα παραγωγής ενέργειας από απορρίμματα, και η χώρα αναγκάζεται να εισάγει απορρίμματα από άλλες χώρες για να διατηρήσει σε λειτουργία τα εργοστάσια που ατυχώς έκανε. Αφετέρου, όπου στην Ευρώπη καίνε απορρίμματα δεν καίνε σύμμεικτα αλλά απορρίμματα απαλλαγμένα από τα επικίνδυνα πλαστικά.

Το σχέδιο μαμούθ του ΥΠΕΝ για 58 εργοστάσια και 4 μονάδες καύσης απορριμμάτων ύψους €3 δισ. αναμένεται να εγκριθεί από το υπουργικό συμβούλιο ως το τέλος Αυγούστου ώστε να έχει δημοσιευτεί στο ΦΕΚ εντός Σεπτεμβρίου. Και αν εγκριθεί, που το καταγγέλλουμε και απευχόμαστε, θα είναι ένα ακόμα σκάνδαλο κατασπατάλησης δημοσίου χρήματος κι ευρωπαϊκών κονδυλίων, προς όφελος των λίγων και σε βάρος της οικονομίας, του περιβάλλοντος -αλλά και της υγείας αυτή τη φορά- των πολιτών.

Ούτε καύση, αλλά ούτε και ανακύκλωση

Μιας και μιλάμε για «μόδες», αυτή που πλέον είναι η πιο συνήθης, είναι η ανακύκλωση. Ο Κωστής Χατζηδάκης όμως έψαξε και βρήκε που σε ελάχιστες περιπτώσεις στις χώρες της ΕΕ οι πολίτες θα πληρώνουν με το κιλό τα σκουπίδια τους, κι ένας Θεός ξέρει πως αυτό το μέτρο θα εφαρμοστεί στην Ελλάδα, γνωρίζοντας πλέον και το ύφος των Ελληνικών "πατεντών" και βλέποντας ότι η ανακύκλωση στη χώρα μας είναι πολύ πίσω σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. [Έρχεται και «τέλος απορριμμάτων» με βάση το βάρος: Θα ζυγίζονται τα σκουπίδια μας] Η δε κομποστοποίηση, σχεδόν ανύπαρκτη.

Όμως υπάρχει και μια άλλη «μόδα» που εξελίσσεται παγκοσμίως, αλλά στην Ελλάδα ούτε καν λόγος γίνεται. Αντί του Pay as you throw, (πληρώνεις όσο πετάς) υπάρχει και το Zero Waste (μηδενικά σκουπίδια). Μόνο που αυτό πονάει. Πονάει τις μεγάλες επιχειρήσεις, τις πολυεθνικές, αλλά και ειδικά τα σούπερ μάρκετ.

Η πρακτική των τελευταίων ετών των σούπερ μάρκετ είναι τα ψυγεία όπου ο καταναλωτής βρίσκει τρόφιμα συσκευασμένα. Έτσι εξοικονομούν υπαλλήλους, έχοντας μόνο 1-2 στα ψυγεία τους. να τρέχουν με ... καρούλια στα πόδια για να εξυπηρετήσουν τον κόσμο στα τυριά, αλλαντικά, κρέας και ψάρια. Τα πακεταρισμένα τρόφιμα από την άλλη, εκτός του ότι είναι μέσα σε πλαστικά και συσκευασίες αμφιβόλου ποιότητας, πολλάκις εμπεριέχουν και εξτρά συντηρητικά που δεν υπάρχουν στα χύμα προϊόντα. Η δε όλη συσκευασία περνάει στην τιμή του προϊόντος σε βάρος του καταναλωτή, ο οποίος επιπλέον τώρα θα έχει και την ευθύνη της. Θα την ξαναπληρώσει ως "σκουπίδι".

Για παράδειγμα, στα μάρκετ το γιαούρτι πουλιέται σε πλαστικά κεσεδάκια, των μεγάλων μάλιστα εταιριών η συσκευασία είναι 3 πλαστικά κεσεδάκια + αλουμίνιο καπάκι + χαρτόνι που κρατάει τις συσκευασίες. Τελικά το γιαούρτι είναι το λιγότερο που παίρνει κανείς σε σχέση με την όλη συσκευασία.

Ωστόσο το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί είτε με γυάλινα μπολ με πλαστικό καπάκι (υπάρχει μόνο μια εταιρεία που το χρησιμοποιεί για το γιαούρτι της), που μετά μπορούν να παίξουν ρόλο τάπερ, ή ακόμα που θα μπορούσε να επιστρέφεται όπως τα μπουκάλια, ακόμα και να ανακυκλώνεται, είτε με κεσεδάκι γιαουρτιού πήλινo των 250 γρ με εσωτερική υάλωση, που μετά μπορεί ή να ανακυκλωθεί, ή ακόμα να χρησιμοποιηθεί και ως σκεύος για φούρνους ή άλλη χρήση.

Λύσεις υπάρχουν απεριόριστες απλά δεν υπάρχει καλή διάθεση λόγω συμφερόντων. Ακόμα και στα ψυγεία των μάρκετ, το χύμα τυρί ή γιαούρτι ή οτιδήποτε άλλο, μπαίνει σε πλαστικά κουτάκια αμφιβόλου ποιότητας, ενώ θα μπορούσε να μπει στην παλιά καλή λαδόκολλα ή σε μπολ γυάλινα πολλαπλών χρήσεων.

Ρύζια, μακαρόνια, όσπρια και ξηροί καρποί, θα μπορούσαν επίσης να μπαίνουν σε σακούλες από λαδόκολλα ή πάνινες, τις οποίες θα γεμίζει ο πελάτης μόνος του από δοχεία με κάνουλες στις ποσότητες που επιθυμεί. Ενώ μπύρες και αναψυκτικά, μπορούν να επιστρέψουν στο γυαλί, είτε προς ανακύκλωση (που είναι από τις καλύτερες) είτε με επιστροφή.

Αυτές κι άλλες πολλές περιλαμβάνει το Zero Waste, γιατί αυτό που δεν γνωρίζει το ευρύ κοινό, και θα έπρεπε να το γνωρίζει ο Κρίτων Αρσένης με την πολυετή πείρα του ως οικολόγος, είναι ότι το πλαστικό, είναι το χειρότερο υλικό για ανακύκλωση: κάθε φορά που ανακυκλώνεται, γίνεται ακόμα πιο τοξικό, ακόμα πιο ακατάλληλο, ακόμα και για την κατασκευή κουβάδων για σφουγγάρισμα!

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

• 7 Tips for Eco-Friendly Grocery Shopping 
• What’s the Most Eco-Friendly Supermarket in the UK?
• Eco-friendly supermarkets - an overview

Δείτε κι ένα σχετικό βίντεο:

Τι γίνεται με τις πλαστικές σακούλες;

Το σκάνδαλο με τις σακούλες: Κράτος & μάρκετ οι κερδισμένοι, καταναλωτές & περιβάλλον οι χαμένοι

Δυο χρόνια μετά την εφαρμογή του μέτρου για τη μείωση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς στη χώρα μας και την επιβολή περιβαλλοντικού τέλους, οι Έλληνες μείωσαν μεν τη χρήση λεπτής πλαστικής σακούλας, ωστόσο ούτε το πλαστικό μειώθηκε στις χωματερές, αλλά και οι πολίτες δεν είδαν κανένα ανταποδοτικό μέτρο.

H παγκόσμια απαγόρευση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς έχει δημιουργήσει μεγαλύτερα προβλήματα τόσο στους καταναλωτές, όσο και στο περιβάλλον, με κερδισμένους, προς το παρόν, μόνο οι επιχειρήσεις των σούπερ μάρκετ και τα κρατικά έσοδα. Στην Ελλάδα, μια από τα ίδια και… χειρότερα.

Ακριβώς πριν ένα χρόνο, με μόλις μια χρονιά εφαρμογής του μέτρου, τα βεβαιωμένα έσοδα για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2018 από το περιβαλλοντικό τέλος στις σακούλες ανέρχονταν σε 15,5 εκατομμύρια ευρώ.

Βλέποντας αυτή τη μείωση χρήσης πλαστικών σακουλών, το επί ΣΥΡΙΖΑ υπουργείο περιβάλλοντος σε συνεργασία με τον ΕΟΑΝ ανακοίνωσαν ότι θα προχωρήσουν στη δεύτερη φάση του προγράμματος, η οποία προβλέπει την «επιστροφή» του ανταποδοτικού περιβαλλοντικού τέλους στους πολίτες μέσω της δωρεάν διανομής τσαντών πολλαπλών χρήσεων και καροτσιών. Στόχος είναι να διανεμηθούν συνολικά 10,8 εκατομμύρια πλαστικές και πάνινες τσάντες (και καρότσια), μία για κάθε πολίτη, βάσει των στοιχείων της απογραφής του 2011.

Πήρατε εσείς καμιά σακούλα; Κανένα καροτσάκι, μήπως;

Δεν μειώθηκε το πλαστικό που καταλήγει σε ΧΥΤΑ!

Πρόκειται για σκέτη παράνοια, αν… και αναμενόμενη. Παρότι μειώθηκαν οι πλαστικές σακούλες που αγοράζουν οι καταναλωτές κατά πολύ, ειδικά όταν το τέλος έφτασε στα 0,09 σεντς, η μείωση του πλαστικού που καταλήγει σε ΧΥΤΑ δεν είναι αντίστοιχη, σύμφωνα με δημοσίευμα του  Έθνους.

Πως έγινε αυτό το θαύμα; Πολύ απλά:

Ο ένας από τους λόγος είναι και η «εξαφάνιση» της λεπτής πλαστικής σακούλας από αρκετά σημεία πώλησης λιανικής, και κυρίως από τα σούπερ μάρκετ, και η αντικατάστασή της από σακούλες με μεγαλύτερο πάχος τοιχώματος, από 50 έως 70 μικρά (μm), οι οποίες επίσης τιμολογούνται, αλλά δεν επιβαρύνονται με περιβαλλοντικό τέλος.

Μια πρακτική που εφάρμοσαν πρώτα και καλύτερα τα Lidl, που τώρα μας το παίζουν και… βιώσιμη ανάπτυξη γιατί και καλά η δική τους σακούλα αποτελείται κατά 80% από ανακυκλωµένα υλικά, και είναι 100% ανακυκλώσιµη. Ωστόσο είναι πλαστική και όχι αθάνατη, και όσο πιο ανακυκλωμένο ένα πλαστικό που θα καταλήξει στην χωματερή, τόσο και πιο καρκινογόνο. Το δε έσοδο, πάει αποκλειστικά και μόνο στην τσεπούλα του Γερμανού και τίποτα στο κράτος!

Ακολούθησαν κι άλλα σούπερ μάρκετ αυτή την εξυπνάδα, με αποτέλεσμα να πουλάνε πλαστικές σακούλες πιο χοντρές στα περίπου 0,10 σεντς, που επίσης δεν ζουν αιώνια, και που δεν αποδίδουν κανένα τέλος στο κράτος.

Κι αντί να έχουν κάποιες επιπτώσεις από το κράτος γι’ αυτή τους την απαταιωνίστικη τακτική, τώρα το υπουργείο εξετάζει να βάλει τέλος και στις πλαστικές σακούλες πάχους άνω των 50 μικρών (μm).

Ο έτερος λόγος που δεν μειώθηκε το πλαστικό, ήταν γιατί έγινε αυτό που όλο περιμέναμε: Οι καταναλωτές που πάνε να ψωνίσουν με χοντρές τσάντες ή οποιασδήποτε μορφής δικές τους για να μην πληρώσουν την πλαστική, τώρα αγοράζουν μικρές πλαστικές σακούλες για τις ανάγκες υγιεινής τους – τα καλάθια απορριμάτων γραφείου, κουζίνας, τουαλέτας κλπ, εκεί που πριν για οικονομία χρησιμοποιούσαν τις δωρεάν του σούπερ μάρκετ.

Πάλι κερδισμένα τα σούπερ μάρκετ αφού, από τη μιά γλύτωσαν το κόστος της δωρεάν σακούλας που έδιναν για την μεταφορά των αγορών των πολιτών, από την άλλη, αύξησαν τις πωλήσεις τους σε μικρές σακούλες σκουπιδιών.

Αυτό που βιώνουμε είναι μια από τα ίδια: μια μίμηση της παγκόσμιας πρακτικής σε ό,τι αφορά το εισπρακτικό μέρος των πράσινων τελών από μεριάς κράτους και την κερδοφορία των επιχειρήσεων, ωστόσο καμία ανταποδοτικότητα σε δράσεις ως υποσχέθηκαν, και ένα μεγάλο σύνηθες για τη χώρα ερωτηματικό: Που πήγαν τα εκατομμύρια δυο ετών;

Ρητορικό το ερώτημα...