Προϋπόθεση για να επιστρέψουν στις τάξεις οι μαθητές καθίσταται η διενέργεια διαγνωστικών ελέγχων με self test, μια διαδικασία η οποία βεβαίως παρουσιάζει τεράστια δυσκολία στην υλοποίησή της
Τα ερωτήματα πάμπολλα με τους καθ’ ύλην αρμόδιους να αδυνατούν ή να αποφεύγουν να τ’ απαντήσουν. Η σχεδόν ανεφάρμοστη φύση του νέου αυτού μέτρου αποδεικνύει ξανά ότι πρόκειται για ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, η οποία ζυγίστηκε, μετρήθηκε και βρέθηκε ελλιπής. Γονείς, εκπαιδευτικοί και ειδικοί επιστήμονες εκφράζουν επιφυλάξεις και προβληματισμούς για τη νομιμότητα αλλά και για την αποτελεσματικότητα του μέτρου.
Στο άρθρο 88 του «κατεπείγοντος» πολυνομοσχεδίου του υπουργείου Υγείας, που κατατέθηκε αργά το βράδυ της Δευτέρας στη Βουλή προς ψήφιση, αναφέρεται: «Εφόσον εξακολουθεί να υφίσταται κίνδυνος δημόσιας υγείας από τη διάδοση του κορονοϊού COVID-19 και σε κάθε περίπτωση έως την 31η.7.2021 [...] δύναται να ορίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Παιδείας και Θρησκευμάτων και Υγείας ως προϋπόθεση συμμετοχής των μαθητών, φοιτητών, σπουδαστών και καταρτιζομένων στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπου αυτή διενεργείται διά ζώσης, η προηγούμενη υποβολή τους σε διαγνωστικό έλεγχο νόσησης από τον κορονοϊό COVID-19.
Με την ίδια απόφαση καθορίζονται η διαδικασία και οι φορείς διενέργειας του ελέγχου, η δυνατότητα υποβολής σε αυτοέλεγχο, η συχνότητα υποβολής σε διαγνωστικό έλεγχο, ο τρόπος διάθεσης των διαγνωστικών δοκιμασιών, ο τρόπος βεβαίωσης της υποβολής σε έλεγχο και των αποτελεσμάτων του, καθώς και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εφαρμογή του παρόντος».
Σε ούτε δέκα αράδες το υπουργείο Παιδείας, το οποίο κατέθεσε την εν λόγω ρύθμιση, καταφέρνει να δημιουργήσει τόση ασάφεια και χάος, που δύσκολα συγκρίνεται με οποιοδήποτε άλλο από τα συνολικά 114 άρθρα του νομοσχεδίου.
«Για να σιγουρευτούμε ότι τα σχολεία θα ανοίξουν ξανά με ασφάλεια, η κυβέρνηση θα νομοθετήσει την υποχρεωτική χρήση self test μία φορά την εβδομάδα για τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές» δήλωσε την περασμένη Παρασκευή στην τακτική ενημέρωση του υπουργείου Υγείας ο αναπληρωτής υπουργός Βασίλης Κοντοζαμάνης, ενώ η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως σε πρόσφατες δηλώσεις της (Mega) είπε ότι στόχος είναι να ανοίξουν τα σχολεία της δευτεροβάθμιας την ερχόμενη εβδομάδα, με το άνοιγμα να συνοδεύεται «από το συμπληρωματικό μέτρο του self testing για μαθητές και εκπαιδευτικούς με τεστ μία φορά την εβδομάδα στο σπίτι. Το τεστ αυτό θα το παίρνουν οι γονείς δωρεάν από τα φαρμακεία. Δικαιούται κάθε παιδί, όπως και κάθε ενήλικας, τέσσερα τεστ τον μήνα. Κάθε Δευτέρα μαθητές και εκπαιδευτικοί θα κάνουν το self test με στόχο να θωρακίσουμε όσο μπορούμε τα σχολεία μας».
Κάποιες πρώτες παρατηρήσεις:
1. Ενώ ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας θέτει το μέτρο σε υποχρεωτική βάση, στο κείμενο που κατατέθηκε προς ψήφιση ο όρος απουσιάζει. Αντίθετα, αναφέρεται η λέξη «προϋπόθεση». Σε ερώτηση που απευθύναμε στο υπουργείο Παιδείας σχετικά με το αν το μέτρο είναι υποχρεωτικό, η απάντηση ήταν: «Δίνεται η δυνατότητα να καταστεί υποχρεωτικό με υπουργική απόφαση».
2. Ενώ και ο κ. Κοντοζαμάνης και η κ. Κεραμέως συμπεριελάμβαναν και τους εκπαιδευτικούς στο μέτρο, εντούτοις διαβάζουμε ότι ο διαγνωστικός έλεγχος -με αυτή τη διάταξη- αφορά «μαθητές, φοιτητές, σπουδαστές και καταρτιζόμενους».
3. Η υπουργός Παιδείας ανέφερε ότι τα τεστ αυτοελέγχου (self tests) θα είναι δωρεάν, ωστόσο στην επίμαχη ρύθμιση δεν δηλώνεται κάτι τέτοιο ρητά.
Ο Τάκης Βιδάλης, συνταγματολόγος, επιστημονικός συνεργάτης της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και εμπειρογνώμονας της Ε.Ε., επισημαίνει στην «Εφ.Συν.» ότι το μέτρο της υποχρεωτικότητας για self test σε μαθητές είναι και πρακτικά ανεφάρμοστο και αντισυνταγματικό. «Τα τεστ στα παιδιά πρέπει να είναι εθελοντικά, γιατί πρόκειται για παρέμβαση στο σώμα τους που προϋποθέτει τη συναίνεση των γονιών», μας λέει, τονίζοντας ότι «είναι παράνομο να υποχρεωθούν σε αυτή τη διαδικασία ως προϋπόθεση φοίτησης στο σχολείο».
Ο κ. Βιδάλης υποστηρίζει ότι η υποχρεωτική εννιάχρονη εκπαίδευση είναι «κλειδωμένη» από το Σύνταγμα και ως εκ τούτου «δεν μπορεί να εφαρμοστεί ένα μέτρο το οποίο είναι αντίθετο με την αρχή της σωματικής ακεραιότητας του ανθρώπου, που σε περίπτωση που αρνηθεί δεν θα μπορεί να εκπληρώσει την υποχρέωσή του απέναντι στο κράτος, να εκπαιδευτεί». Φυσικά λέει ότι θα πρέπει να δούμε τη σχετική ΚΥΑ που θα διευκρινίζει τα επιμέρους ζητήματα, την οποία ωστόσο χαρακτηρίζει «σε κάθε περίπτωση παράνομη».
Παρέμβαση
Από την άλλη η αναπληρώτρια καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ, Ιφιγένεια Καμτσίδου, υποστηρίζει ότι η υποχρεωτική υποβολή σε διαγνωστικό έλεγχο συνιστά μια ήπια παρέμβαση στο σώμα των παιδιών, που δεν περιορίζει με αθέμιτο τρόπο το δικαίωμα στην εκπαίδευση.
«Είναι μια μορφή ελέγχου αναγκαία για την προστασία όλων μας» τονίζει. Ωστόσο δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στο γεγονός ότι στη ρύθμιση δεν αναγράφεται σαφώς ότι το κράτος αναλαμβάνει τη δαπάνη αυτού του ελέγχου. «Κάτι τέτοιο αφήνει το περιθώριο, μελλοντικά, το κόστος να μετακυληθεί στους πολίτες, κάτι το οποίο μπορεί να εξελιχθεί σε σημαντικό περιορισμό του δικαιώματος στη μόρφωση και επομένως να τεθεί ζήτημα συνταγματικότητας» τονίζει.
Οσο για την εφαρμογή του μέτρου στους εκπαιδευτικούς, παρότι δεν εγείρεται ζήτημα νομιμότητας, εντούτοις προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι από τη μια μέρα στην άλλη οι κυβερνώντες ανατρέπουν τα ίδια τους τα λεγόμενα.
Στις δηλώσεις του Βασ. Κοντοζαμάνη και της Ν. Κεραμέως μάς παραπέμπει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Λειτουργών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ), Θεόδωρος Τσούχλος, ο οποίος δηλώνει «έκπληκτος» για το ότι η ρύθμιση του υπουργείου Παιδείας δεν περιλαμβάνει τους εκπαιδευτικούς και λοιπούς εργαζόμενους στις σχολικές δομές στην υποχρέωση διαγνωστικού ελέγχου.
«Μιλάμε για περίπου 230.000 κόσμου που, ενώ κινείται στον ευαίσθητο χώρο των σχολείων, μένει εκτός πρόβλεψης για διενέργεια δωρεάν τεστ. Αντίθετα, μας εντάσσουν στις ρυθμίσεις που αφορούν τον γενικό πληθυσμό» δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο Θ. Τσούχλος, κάνοντας την εκτίμηση ότι το μέτρο «θα λειτουργήσει μέχρι ένα σημείο» χωρίς όμως αυτό να είναι αρκετό. «Την ημέρα που θα ανοίξουν τα σχολεία θα πρέπει να έχουν φροντίσει τα τεστ να βρίσκονται στα χέρια όλων όσοι εμπλέκονται στη διά ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία, ενώ θα πρέπει να προταχθούν και να δρομολογηθούν άμεσα οι εμβολιασμοί όλων των εκπαιδευτικών».
Δικαίωμα
Τον προβληματισμό της καταθέτει και η Λαμπρινή Οικονομίδου, μητέρα τριών παιδιών (Δ’ και Ε’ Δημοτικού και Β’ Γυμνασίου): «Κατ’ αρχήν η συμμετοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν θα έπρεπε να έχει καμία προϋπόθεση για κανέναν μαθητή, καθώς είναι αναφαίρετο δικαίωμα των παιδιών. Επίσης ποιος θα διασφαλίζει την αξιοπιστία της διαδικασίας; Ποιος εγγυάται ότι κάποιος που θα πάρει τα τεστ από το φαρμακείο θα τα κάνει κιόλας ή θα κάνει σωστή καταγραφή;
Νιώθω πως η ευθύνη σε μια τόσο σημαντική στιγμή της πανδημίας μετατοπίζεται στους πολίτες και εδώ πιο συγκεκριμένα στους γονείς και γιατί όχι και στα παιδιά. Το αρνητικό τεστ πώς θα πιστοποιείται; Θα πηγαίνουν όλοι οι μαθητές κάθε Δευτέρα στο σχολείο επιδεικνύοντας στους δασκάλους το τεστ που έκαναν στο σπίτι;
Η ψυχολογική κατάσταση των παιδιών είναι ήδη αρκετά επιβαρυμένη ώστε να μπουν σε μια διαδικασία εβδομαδιαίας εξέτασης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Παράδειγμα η μικρή μου κόρη, που ενώ περίμενε με αγωνία πότε θα ανοίξουν επιτέλους τα σχολεία, μου είπε «αν πρέπει να κάνουμε τεστ κάθε εβδομάδα, εγώ δεν θέλω να πάω». Ο συνωστισμός που θα υπάρξει στα φαρμακεία δεν είναι μείζον θέμα για την ασφάλεια των φαρμακοποιών αλλά και όλων των πολιτών;
Κατανοώ πλήρως πως η πανδημία βρίσκεται στην κλιμάκωσή της, αλλά τα σχολεία είναι κλειστά εδώ και 5 μήνες, όταν τα κρούσματα ήταν 1.000 τον αριθμό. Τώρα που η κατάσταση είναι ανεξέλεγκτη, θα ανοίξουν τα σχολεία με την ευθύνη να πέφτει σε γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικούς; Ακούγεται όλον αυτόν τον καιρό ότι «η τηλεκπαίδευση έχει βοηθήσει στην κάλυψη της ύλης». Ως γονέας τριών παιδιών σε Δημοτικό και Γυμνάσιο θα διαφωνήσω κάθετα.
Αλλά επειδή έχω εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς και επειδή στην παρούσα φάση για μένα δεν είναι το σημαντικότερο η κάλυψη της ύλης, αλλά η ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών μας για την οποία κανείς δεν μιλάει, θεωρώ πως το άνοιγμα των σχολείων τώρα, με μόνη προϋπόθεση τα self tests στους μαθητές, φαίνεται να έχει πιο πολλά μειονεκτήματα από πλεονεκτήματα».
Αν ένα ερώτημα μπορεί να απαντηθεί με βεβαιότητα, είναι ότι η κυβέρνηση πετάει το μπαλάκι στους πολίτες προτάσσοντας για ακόμα μία φορά την «ατομική ευθύνη». Η κυβερνητική εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη δήλωσε χθες ότι οι γονείς θα υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση πως το παιδί τους έχει κάνει το τεστ και το αποτέλεσμα είναι αρνητικό. «Στόχος είναι ο καθένας να μπορεί να επιτηρεί την υγεία του, να φροντίζει τον εαυτό του και το περιβάλλον του» είπε μιλώντας στα «Παραπολιτικά». «Η κυβέρνηση διασφαλίζει τέσσερα δωρεάν τεστ τον μήνα για κάθε πολίτη με την επίδειξη του ΑΜΚΑ» συμπλήρωσε και τόνισε πως «είναι θέμα ηθικής και ατομικής ευθύνης όταν κάποιος ξέρει ότι είναι θετικός να ακολουθήσει το πρωτόκολλο».
Καταλάβατε;
Απορίες
- Ο διαγνωστικός έλεγχος θα είναι υποχρεωτικός ή όχι; Δηλαδή, αν κάποιος μαθητής αρνηθεί να κάνει το τεστ θα αποκλείεται από τα μαθήματα;
- Το μέτρο αφορά τους εκπαιδευτικούς και όλους τους εργαζόμενους στην εκπαίδευση ή μόνο τους μαθητές;
- Με ποιον τρόπο θα ελέγχεται αν οι υπόχρεοι έχουν κάνει όντως το τεστ;
- Η δήλωση θετικού κρούσματος επαφίεται στην ατομική ευθύνη;
- Θα κλείνει το σχολείο στην περίπτωση που κάποιος μαθητής δηλώσει ότι είναι θετικός στον κορονοϊό ή θα αναστέλλεται η λειτουργία του τμήματος όπου εντοπίστηκε το θετικό κρούσμα;
- Η δήλωση αρνητικού τεστ θα γίνεται μέσω υπογραφής υπεύθυνων δηλώσεων από τους γονείς των μαθητών;
- Και τελικά πώς εξασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα του νέου μέτρου που επιχειρεί να επιβάλει η κυβέρνηση;
